Jeśli zabrałeś kota z ulicy lub ze schroniska do domu, kot może okazać się całkowicie niespołeczny. W pierwszych dniach w nowym miejscu, może się ukrywać i odmawiać jedzenia i korzystania z kuwety. Poniżej znajdziesz wskazówki, co zrobić aby ułatwić a nawet uniknąć nieprzyjemnych problemów związanych z adopcją nowego kota.
Bądź cierpliwy i wyrozumiały
Zrobiłeś dobry uczynek, dając kotu dom, opiekę i miłość. Na początku kot może być przerażony zmianą otoczenia i kontaktem z ludźmi. Jest bardzo prawdopodobne, że nigdy wcześniej nie był wewnątrz domu. Zmiana miejsca wiąże się, z koniecznością poznania otoczenia, oswojeniu miejsc i zbudowania poczucia bezpieczeństwa. To proces, który wymaga czasu i nie można go przyspieszyć. Podejdź do sytuacji ze zrozumieniem i nie staraj się na siłę poganiać rozwoju wydarzeń. W pierwszych dniach, kot może chować się, unikać kontaktu i wychodzić z kryjówki jedynie podczas Twoją nieobecność lub w nocy.
Próby łapania lub dotykania na siłę, mogą zakończyć się w najlepszym razie podrapaniem lub ugryzieniem, a w najgorszym, kot utrwali sobie strach do Ciebie i ciężej będzie pracować nad poprawieniem relacji. Dlatego daj mu czas i pozwól aby sam decydował kiedy się zbliży.
Jeśli masz szczęście i kot dość szybko nabierze pewności siebie i zacznie podchodzić do Ciebie, a nawet pozwoli się dotykać – nie trać czujności. Początkowo kontakt powinien być ostrożny. Obserwuj mowę ciała kota, unikaj zbyt wylewnych pieszczot, tak aby nie przegapić momentu kiedy przesadzisz, a kot potraktuje Cię zębami lub pazurami. Oswajanie i budowanie zaufania to proces, dlatego daj mu czas. Ale to nie oznacza, że masz być w tym okresie bezczynny. Jest sporo rzeczy, które możesz zrobić!
Ogranicz przestrzeń
Kot może czuć się niekomfortowo na dużym, nieznanym mu terytorium. Dlatego na początku najlepiej umieścić go na ograniczonej przestrzeni, bez dostępu do reszty mieszkania. Może to być pokój lub inne pomieszczenie, które można oddzielić, zamykając drzwi. Pomieszczenie, w którym kot rozpocznie adaptacje, ma spełniać funkcję azylu i kiedy już oswoi sobie ten teren, będzie bezpieczną bazą wypadową do poznawania reszty otoczenia. Bardzo ważne, aby miał tam dostęp do wszystkich niezbędnych kocich akcesoriów – misek z jedzeniem i wodą, kuwetę, drapak, legowiska. Warto również ustawić dodatkowe kryjówki w postaci budek, tuneli lub zwykłych kartonów. Jeśli nie masz możliwości wydzielenia dla kota dedykowanego pomieszczenia, alternatywnym rozwiązaniem jest klatka kennnelowa. Musi jednak być na tyle duża, aby pomieścić niezbędne wyposażenie (miska, kuweta,legowisko) w komfortowym dla kota ułożeniu. Okres przyzwyczajania się do nowego domu i opiekunów trwa indywidualnie, inaczej u każdego zwierzęcia i bo zależy od wielu czynników.
14 dni kwarantanny dla nowego zwierzaka
Pierwsze dwa tygodnie to dobry czas, aby obserwować nowego kota, pod kątem niepokojących objawów zdrowotnych. Przygarniając zwierze o nieznanej nam historii mamy prawo spodziewać się dolegliwości zdrowotnych. Najczęściej jest to obecność pasożytów i problemy z biegunkami, ale nie tylko. Część chorób może rozwinąć się w wyniku stresu i związanego z nim spadku odporności. Dlatego czas kiedy kot poznaje dom i przyzwyczaja się do obecności domowników, warto poświęcić na wnikliwą obserwację. To szczególnie ważne, jeśli w domu znajdują się już inne zwierzęta. W takim wypadku wskazane jest izolować zwierzęta od siebie, początkowo całkowicie i najlepiej nie krócej niż 14 dni. W tym czasie warto zadbać o profilaktykę, czyli wybrać się do weterynarza na odrobaczanie i szczepienie, a także zbadać kał.
Pomóż się zrelaksować
W okresie socjalizacji bardzo przydatne są preparaty obniżające stres, które pomogą kotu zrelaksować się np. Zylkene, KalmVet, Calmex Cat, Relaxer. Dzięki ich działaniu, prawdopodobnie szybciej zacznie zwiedzać okolicę i nawiązywać kontakt z nowym opiekunem. Większość dostępnych produktów, można kupić bez recepty, w internecie. Warto jednak zasięgnąć pomocy weterynarza lub behawiorysty, dlatego że wszystkie preparaty, zastosowane w nieumiejętny sposób mogą nie pomóc i będą stanowić jedynie niepotrzebny wydatek, a w niektórych przypadkach nawet zaszkodzić. Nie zawsze też dawkowanie zalecane przez producenta w ulotce czy na opakowaniu, sprawdza się w praktyce, więc i tu pomoże specjalista.
Feromony i zioła
Dyfuzory do kontaktu, mają potwierdzone klinicznie działanie relaksacyjne. Należy jednak zwrócić uwagę na skład kupowanego produktu, ponieważ część z dostępnych na rynku preparatów jest mieszanką na bazie ziół np. Beaphar No Stress. Przy produktach tego typu, nie można jednoznacznie potwierdzić ich skuteczności, ponieważ wiele kotów nie reaguje wcale na zapach ziół, a pewien odsetek może wykazywać duże pobudzenie i/lub ślinienie.
Rekomendowane preparaty do rozpylania, powinny zawierać analogi kocich feromonów policzkowych z frakcją F3 lub F4 (w zależności od zadania jakie mają spełnić). Obecnie na rynku jest już kilka sprawdzonych preparatów: Feliway Classic i jego tańszy zamiennik Zenifel, rekomendowanych przez weterynarzy i behawiorystów. Dostępny jest także jeszcze tańszy produkt Beaphar CatComfort, który według ulotki w składzie także posiada feromony frakcji F3. Marka Feliway oferuje całą linię produktów, indywidualnie dedykowanych konkretnym problemom z jakimi zmagają się opiekunowie kotów tj. Feliway Friend, najnowszy Feliway Optimum.
Działanie feromonów jest złożone, ale najprościej można opisać je jako podprogowe wysyłanie sygnałów chemicznych do mózgu kota, o tym, że środowisko jest bezpieczne i można się zrelaksować. Wszystko za sprawą substancji chemicznych naśladujących kocie feromony, czy też będące ich pochodnymi. Każdy kot na swoim ciele ma zlokalizowane gruczoły wydzielnicze – najwięcej na łapach i pyszczku. Chodząc, drapiąc i ocierając się o przedmioty na swoim terytorium, kot pozostawia na nich ślady zapachowe, które zawierają owe feromony. W ten sposób wszystkie ulubione, bezpieczne lub istotne dla kota miejsca, są oznakowane śladami zapachowymi i dają mu poczucie bezpieczeństwa. Umieszczając dyfuzor z feromonami w miejscu gdzie najczęściej przesiaduje kot, rozpylamy w powietrzu „zapach” chemiczny, który koci mózg odczytuje jako komfortowy.
Odpowiednie otoczenie
Kiedy kot trafia do domu niespodziewanie, dom może nie być gotowy na jego przyjęcie. Najistotniejszą rolę w adaptacji do nowego środowiska będzie odgrywać jego dostosowanie do kocich potrzeb. Dlatego na początek trzeba uzupełnić asortyment podstawowy, czyli kuwetę i jedzenie. Kolejne elementy mogą pojawiać się stopniowo. Od samego początku najlepiej inwestować w przedmioty dobrej jakości, i które posłużą nam niezależnie od tego, czy kot jeszcze urośnie i/lub zwiększy swoją masę ciała. Bardzo istotne jest zadbanie o idealną kuwetę. Podstawowym błędem nie tylko nowych opiekunów jest zakup zbyt małego pojemnika lub wybór nieodpowiedniego żwirku. Kuweta powinna być możliwie jak największa, regularnie sprzątana i mieć grubą warstwę naturalnego wypełniacza np. bentonitowego lub drobnego drewnianego.
Koty uwielbiają się chować i wspinać. Można połączyć te cechy i zorganizować kotu legowiska na wysokości, koniecznie z wygodnym i bezpiecznym dostępem. Obecnie możliwości jest wiele – półeczki, kocie szafki, a take duże drapaki rozporowe, które sięgają od sufitu do podłogi – imitują drzewa i dają możliwość wspinania. Dobry drapak, nie musi być drogi. Powinien być za to stabilny i porządnie wykonany, a przy odrobinie szczęścia starczy na długi czas. Dużą popularnością na kocich grupach cieszą się produkty od Natural Paradise dostępne w internetowym sklepie zoologicznym Zooplus i podobne cenowo drapakidlakota.pl . Na koniec jako rekomendacje z pierwszej ręki (od moich klientów), polecam produkty marki Ani-life, określone jako „solidne i nie do zdarcia”.
Przy zakupie używanych rzeczy dla kota, należy uważać i rozważyć korzyści względem ryzyka, ponieważ niektóre choroby mogą przenosić się wśród kotów przez używanie tych samych akcesoriów. Jeśli jednak zdecydujemy się na zakup z drugiej ręki, zadbajmy o wyczyszczenie i dezynfekcję wszystkich elementów. W przypadku drapaków po za umyciem części konstrukcyjnych, można wymienić sznurek sizalowy i obycie tapicerskie. Z braku ograniczonego dostępu do promieniowania ultrafioletowego w domu, w słoneczny dzień można wystawić kupiony przedmiot na kilka godzin na dwór, aby poddać je promieniowaniu słonecznemu, a następnie ponownie umyć.
Jedzenie kluczem do budowania dobrych skojarzeń
O tym jak zadbać o odpowiednią dietę oraz jak prawidłowo karmić kota, piszę w poradniku żywieniowym. Na pewno na jedzeniu nie warto oszczędzać, bo stanowi ono bardzo ważny czynnik wpływający na zdrowie kota. Droga karma nie oznacza jednak sukcesu, dlatego radzę zawsze uważnie czytać etykiety i nie nabierać się na stylistyczne sztuczki stosowane przez producentów lub opisy tak zawiłe, że ostatecznie ciężko oszacować skład:
Pory karmienia, są idealnym czasem na budowanie pozytywnych skojarzeń u nowego kota. Początkowo może nie chcieć jeść w naszym towarzystwie, ale to nic. Jedzenie można próbować podrzucać mu z daleka, ale tylko jeśli na takie sztuczki nie będzie reagował ucieczką. Innym sposobem jest ustawianie jedzenia i oddalanie się na pewną odległość, na jaką kot uzna za bezpieczną aby zbliżyć się do wystawionej porcji. W ten sposób opiekun ma możliwość towarzyszyć kotu w trakcie posiłków, spokojnie obserwując go bez nieniepokojenia. Cała ta zabawa wymaga sporo cierpliwości, ale jej celem jest zbudowanie u kota skojarzenia człowieka i miłego bodźca jakim jest jedzenie. W ten sposób kot dość szybko chętniej będzie skracał dystans.
Zabawy na odległość
Kolejnym krokiem w budowaniu dobrej relacji jest, włączenie zabaw z kotem. Początkowo najlepiej sprawdzą się zabawki pozwalające zachować dystans między kotem, a opiekunem czyli wędki. Nie wszystkie koty od razu będą wiedziały o co chodzi. Nie należy się zniechęcać. W zabawie z wędką chodzi o wykorzystanie wciąż bardzo silnego u kotów instynktu łowieckiego. Ruszaj wędką, skradaj się „ofiarą” i chowaj za przeszkodami. Pozwól kotu na wpatrywanie, nasłuchiwanie, przyjmowanie pozycji „do skoku”. Prędzej czy później nie wytrzyma i ruszy w pogoń za ofiarą. Całą zabawę w polowanie, możesz nagrodzić przysmakiem lub podać niedużą porcję jedzenia. I znów spędziłeś z kotem wartościowy czas, który wzmacnia Waszą więź!
Pomoc behawiorysty
Czasami po prostu nie można obejść się bez pomocy specjalisty. Jeśli masz problemy z socjalizacją kota, lub chcesz uniknąć błędów już na samym początku, skontaktuj się z behawiorystą lub zoopsychologiem. Doświadczony specjalista poinformuje Cię, jakie kroki podjąć w Twoim konkretnym przypadku. Zapraszam na konsultację!
Jak budować zaufanie?
Uwagi do filmu:
- Nigdy nie syp tak dużo suchej karmy do zabawek interaktywnych. Pojedyncza porcja suchej karmy zarówno w zabawce jak i w zwykłej misce, nie powinna przekraczać kilku (5-10) chrupek.
- Wszystkie koty biorące udział w filmie miały oznaki otyłości, nie sugeruj się więc ich wyglądem przy ocenie prawidłowej wagi u Twojego kota.