Kleszcze groźne dla kota, choroby odkleszczowe, kleszcz u kota, koci egzorcysta, kocie porady, profilaktyka

Choroby kotów przenoszone przez kleszcze

Profilaktyka przeciwpasożytnicza

Ostry paraliż u kota po ugryzieniu przez kleszcza

Paraliż powodowany przez kleszcze z rodziny Ixodes holocyclus uważany był za endemiczny (występujący tylko na określonym obszarze) w Australii. Choroba wywoływana jest przez neurotoksynę wydzielaną w ślinie samicy kleszcza, która jest uwalniana do organizmu żywiciela. Zdolność do powodowania paraliżu odnotowano jeszcze u kilku innych gatunków kleszczy ( Dermacentor variabilis i Dermacentor andersoni oraz Ixodes brunneus i Ixodes scapularis) na terenie Stanów Zjednoczonych. Dotychczas najczęściej opisywane przypadki dotyczyły ugryzień wśród psów, ludzi oraz innych zwierząt, sporadycznie u kotów. 15 października ukazał się artykuł, w którym zespół autorów, opisuje pierwszy przypadek ostrego paraliżu u kota na terenie Ameryki Południowej spowodowanego ugryzieniem przez australijskiego kleszcza.

Odnośnik do oryginalnego artykułu opisującego przypadek kota z ostrym paraliżem po ugryzieniu przez Ixodes holocyclus <–

Leczenie paraliżu:

Mechanizm działania holocyklotoksyny znajdowanej się w ślinie  kleszczy z rodziny  Ixodes holocyclus nie jest do końca wyjaśniony. Wydaje się, że blokuje ona napływ wapnia do zakończeń nerwowych, zapobiegając w ten sposób uwalnianiu acetylocholiny i wpływając na zaburzenie przekazu w połączeniu nerwowo-mięśniowym.  Badacze podejrzewają, że mechanizm działania neurotoksyn jest zbliżony u wszystkich gatunków kleszczy, u których odnotowano neurotoksynę w ślinie.

Leczenie paraliżu kleszcza obejmuje usunięcie kleszcza i leczenie wspomagające (w razie potrzeby płyny i wspomaganie oddychania). Najlepszym sposobem zapobiegania występowaniu paraliżu kleszcza jest upewnianie się, że pacjenci stosują odpowiednią profilaktykę przeciwko kleszczową. Obecnie w USA opcje zapobiegania kleszczom kotów obejmują fluralaner (Bravecto od koncernu Merck), miejscowy fipronil i (S) -metopren (Frontline Plus od koncernu Merial), selamektyna / sarolaner (Revolution Plus od koncernu Zoetis) lub flumetryna i obrożę imdakloprid ( Obroża Foresto od koncernu Bayer).
Preparaty te dostępne są także na polskim rynku i wykazują skuteczne działanie przeciwkleszczowe u większości zwierząt, przy prawidłowym zastosowaniu.

Opis przypadku:

Dwuletni wykastrowany kocur długowłosy, domowy o wadze 5,66 kg trafił na noc do szpitala Texas A&M Small Animal Teaching Hospital z powodu ostrego paraliżu, opiekunowie znaleźli go leżącego w nietypowym miejscu.  Dzień wcześniej kot w ciągu dnia wychodził na zewnątrz i wykazywał normalną aktywność. Wieczorem, po powrocie do domu, kot nadal bez problemu wskakiwał na meble. W tym czasie jedyną zauważalną nieprawidłowością była niewielka hiporeksja (zmniejszenie apetytu). Kot mieszkał z trzema innymi osobnikami u których nie odnotowano żadnych dolegliwości.

W badaniu przedmiotowym nieprawidłowości obejmowały wzmożony wysiłek oddechowy bez odchyleń przy osłuchiwaniu. Przygnębienie z zachowaniem czujności, prawidłowe odruchy źreniczne. W okolicach krocza odnotowano segmenty tasiemca. Przy przyjęciu, wykonano zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej i jamy brzusznej, morfologię i biochemię krwi, badanie moczu, poziom amoniaku oraz test immunodiagnostyczny na wirusa niedoboru odporności kotów (FIV) oraz wirusa białaczki kotów (FeLV). Wszystkie wyniki mieściły się w granicach norm referencyjnych. Przy różnicowaniu objawów, specjaliści brali pod uwagę między innymi objawy po ugryzieniu przez węża koralowego, toksyczność organofosforanową (występujące przy zatruciu preparatami przeciwko insektom) , zatrucie jadem kiełbasianym, ostre zapalenie poliradikuloneuritis i ostrą piorunującą miastenię. Zmierzono poziom kinazy kreatynowej.

Odnalezienie kleszcza

Po ponownym, dokładnym zbadaniu kota pod kątem jakichkolwiek ran, odnaleziono nabrzmiałego od krwi, kleszcz przyczepiony do skóry szyi.  Kleszcza usunięto, a kota leczono miejscowo fipronilem i (S) -metoprenem (Frontline Plus; Merial) i fenbendazolem (Panacur; Merck). Kleszcz został zidentyfikowany przez doświadczonych parazytologów jako dorosła samice gatunku Ixodes  na podstawie cech wizualnych charakterystycznych dla gatunku. Przynależność gatunkowa nie została potwierdzona molekularnie, za pomocą metody PCR i sekwencjonowania.

Efekty leczenia

Po 24 godzinach od usunięcia kleszcza pacjent był w stanie samodzielnie podnieść głowę i wykonywać drobne ruchy łapami i ogonem. Stężenia kinazy kreatynowej były nieznacznie podwyższone (1405 U / l, przedział referencyjny 107–1300 U / l). Dodatkowe testy miana IgG i IgM w surowicy przeciwko Toxoplasma gondii dały wynik ujemny (<64), a test radioimmunologiczny myasthenia gravis, w kierunku miastemi – ujemny (0,06 nmol / l, ujemny wynosi <0,3 nmol / l). W ciągu 48 godzin pacjent mógł samodzielnie usiąść prosto, stać z podparciem i zaczął poruszać się po klatce szpitalnej, w której mieszkał w trakcie leczenia. Przed wypisem, kot był leczony miejscowo emodepsydem / prazykwantelem (Profender; Bayer HealthCare). 
Po trzech dniach od usunięcia kleszcza kocur wznowił wszystkie dotychczasowe aktywności, w tym wskakiwanie na wysokości i aktywne patrolowanie domu.

Choroby kotów przenoszone przez kleszcze

Obecne w Polsce znane jest kilka patogenów, których wektorem moga być kleszcze. Najpopularniejsze z nich to pierwotniaki Anaplasma phagocytophilum i Cytauxzoon felis. Cytauxzoonoza jest potencjalnie śmiertelną chorobą. Objawia się anoreksją, gorączką, żółtaczką, powiększeniem śledziony, wątroby i węzłów chłonnych. Pomimo wcześniejszego poglądu, że tylko rysie rude mogą chorować, wiadomo obecnie, że koty domowe również są w grupie ryzyka. w przypadku Anaplazmozy, w śród objawów, często obserwuje się gorączkę, anoreksję i letarg.

Zjawisko pojawiania się nowych gatunków, na terenach, gdzie wcześniej nie występowały, jest powszechnie obserwowane od początku powstania Ziemi. Wynika to z faktu, że wszystkie gatunki mają tendencje do poszerzania swojego zasięgu w sprzyjających okolicznościach. Problem polega na tym, że wcześniej proces ten postępował znacznie wolniej i był ograniczany przez naturalne bariery. Dzięki działalności człowieka nastąpiło znaczne przyspieszenie osiedlania się nowych gatunków, w tym pasożytów. W bazie internetowej Gatunki Obce w Polsce zostało obecnie wpisanych 50 pasożytniczych bezkręgowców, które zostały zawleczone na obszar Polski, w tym 10 podgatunków kleszczy.

Źródła:
1. Cheri M Honnas, Jillian M Athey , Guilherme G Verocai , Karen F Snowden, Maria D Esteve-Gasent, Joseph M. MankinJoseph M. Mankin 2020
2. J. Morozińska-Gogol 2015 Niechciani przybysze – Obce pasożyty w Polsce
3. Katie M. Clow, DVM, PhD i Susan E. Little 2019 Evidence suggests taking a more critical look at the risks ticks pose to cats